1 i 2 listopada to w Polsce czas niezwyk\u0142ej zadumy i skupienia na sprawach \u017cycia i \u015bmierci, szczeg\u00f3lnie \u017cycia po \u015bmierci… To czas pami\u0119ci o naszych bliskich i dalszych zmar\u0142ych, wspomnienia Wszystkich \u015awi\u0119tych. Dawniej \u015bwi\u0119to to zwane “Dziadami” celebrowane by\u0142o jako obcowanie \u017cywych z umar\u0142ymi. Dusze zmar\u0142ych powracaj\u0105ce na ziemi\u0119 nale\u017ca\u0142o ugo\u015bci\u0107, by zapewni\u0107 sobie ich przychylno\u015b\u0107 i opiek\u0119, a ugoszczone odnajdowa\u0142y spok\u00f3j w za\u015bwiatach (mitologia s\u0142owia\u0144ska). Dzi\u015b powinni\u015bmy odwiedzi\u0107 cmentarze (co si\u0119 sta\u0142o, wiemy!). Cmentarz – miasto umar\u0142ych – nekropolie.<\/p>\n\n\n\n

Na tradycji wychowani… Nawiedzanie cmentarzy<\/h2>\n\n\n\n

Dla mnie tradycja to rodzaj \u015bwi\u0119to\u015bci, zbi\u00f3r zasad moralnych i zachowa\u0144 przekazywanych z pokolenia na pokolenie. To sk\u0142adowa “kr\u0119gos\u0142upa moralnego”, jaki budujemy w m\u0142odych pokoleniach – naszych dzieciach. Dzi\u015b tradycja ta zosta\u0142a zdeptana podobno w trosce o nasze \u017cycie i zdrowie. W czasach kiedy brakuje zasad i autorytet\u00f3w, w czasach moralnego kryzysu… Nasza tradycja nakazuje odwiedzenie grob\u00f3w zmar\u0142ych na cmentarzach w\u0142a\u015bnie w na pocz\u0105tku listopada. Jako architekta cmentarz mnie w pewien spos\u00f3b fascynuje. Na pocz\u0105tku studi\u00f3w cz\u0119sto odwiedzali\u015bmy r\u00f3\u017cne cmentarze, by wykona\u0107 prac\u0119 na zaj\u0119cia zwi\u0105zan\u0105 z dowolnie wybranym nagrobkiem – kropkowanie :). Cmentarze to miasta zmar\u0142ych \/ umar\u0142ych, swego rodzaju nekropolie.\u00a0 <\/p>\n\n\n\n

Najbardziej znane w\u015br\u00f3d nieznanych nekropolii<\/h4>\n\n\n\n

Najbardziej znane nekropolie (kt\u00f3re mia\u0142am okazj\u0119 zobaczy\u0107 i zwiedzi\u0107) to oczywi\u015bcie Cmentarz na Rossie w Wilnie<\/em> – polska nekropolia narodowa (jedna z czterech). Dzi\u015b na szcz\u0119\u015bcie zabytek. Czas i ludzie nie byli dla tego miejsca \u0142askawi. Jednak nadal zachwyca atmosfer\u0105 i kunsztem rze\u017ab i kamieni nagrobnych. Polecam jako miejsce na niecodzienna i “nieco inn\u0105” wycieczk\u0119. Mo\u017cna tez uda\u0107 si\u0119 nieco bli\u017cej (dla mnie). W \u0141odzi jest wiele cmentarzy, ten najbardziej znany to Stary Cmentarz<\/em> na ulicy Ogrodowej. Znajdziemy\u00a0 tam wiele “pere\u0142ek” ma\u0142ej architektury i “cmentarnych pa\u0142ac\u00f3w”. Jest te\u017c cmentarz \u017cydowski (nowy)<\/em> na ulicy Brackiej. Mimo tego, \u017ce i tu czas i ludzie odcisn\u0119li swe pi\u0119tno nadal jest si\u0119 czym zachwyca\u0107.<\/p>\n\n\n\n

Cmentarne ciekawostki – i to wcale nie Halloween<\/h3>\n\n\n\n

A jako ciekawostk\u0119 podrzuc\u0119 info, i\u017c w Polsce mamy swoje piramidy :). Nie tak s\u0142ynne i znane jak te egipskie. Jednak du\u017co starsze. Zach\u0119cam do poszukania i zapoznania si\u0119 z tym tematem. Co prawda nie s\u0105 to nekropolie, ale mieszcz\u0105 si\u0119 w tematycznym zakresie. \ud83d\ude42 Dla mnie osobi\u015bcie odkrycie roku (nawet jak na architekta, kt\u00f3ry musia\u0142 wgryza\u0107 si\u0119 w wiele szczeg\u00f3\u0142\u00f3w i rewelacji w dziedzinie historii architektury ). Poni\u017cej slajd z mojej prezentacji dla Senior\u00f3w o wp\u0142ywie architektury na sztuk\u0119.<\/p>\n\n\n\n

<\/figure>\n\n\n\n

Literatura cmentarna?!<\/h2>\n\n\n\n

A co ma na ten temat do powiedzenia literatura polska? Nekropolie jako takie nie by\u0142y opisywane do\u015b\u0107 cz\u0119sto w literaturze g\u0142\u00f3wnego nurtu – a przynajmniej nie na tyle by zapa\u015b\u0107 w pami\u0119\u0107 ucznia. Jednak sam mistrz Mickiewicz pisz\u0105c swe dramaty romantyczne rozs\u0142awi\u0142 ta tematyk\u0119 chyba najlepiej – “Dziady”<\/em>, o lie mnie pami\u0119\u0107 nie myli nawet w czterech cz\u0119\u015bciach. Jako ucze\u0144 co\u015b mi \u015bwita, teraz z przyjemno\u015bci\u0105 po nie si\u0119gn\u0105 i do nich wr\u00f3c\u0119. Muzeum Miasta \u0141odzi wyda\u0142o swego czasu ksi\u0105\u017cki – cegie\u0142k\u0119 o pobliskim “mie\u015bcie w mie\u015bcie”, ze \u015bwietnymi zdj\u0119ciami. Warto zaopatrzy\u0107 si\u0119 i wraz z ni\u0105 uda\u0107 na spacer (wcale nie czarny) w poszukiwaniu tego co na zdj\u0119ciach, cho\u0107 nie tylko. W tym szczeg\u00f3lnym czasie (i pogodzie) by\u0142a by to wspania\u0142a wycieczka… Niestety z wiadomych wzgl\u0119d\u00f3w musimy j\u0105 prze\u0142o\u017cy\u0107 lub wykona\u0107 z laptopem na kanapie.\u00a0<\/p>\n\n\n\n

literatura dzi\u015b o tym co kiedy\u015b<\/h4>\n\n\n\n

Opracowa\u0144 w tym temacie pewnie jest wiele. A\u017c tak bardzo si\u0119 w niego nie zg\u0142\u0119bia\u0142am. Jednak jest jeszcze jedna pozycja – pozycje bo to ca\u0142a seria, ju\u017c nie raz przeze mnie przywo\u0142ywana (nie! nic nie mam z reklamy) opisuj\u0105ca czasy s\u0142owia\u0144skie i zwyczaje panuj\u0105ce tak\u017ce na ziemiach polskich. Mi\u0119dzy innymi wspominaj\u0105ca obrz\u0119dy grzebania zmar\u0142ych i tradycje zwi\u0105zane ze \u015bwi\u0119tem zmar\u0142ych. To oczywi\u015bcie seria Kwiat Paproci<\/em> Katarzyny Bereniki Miszczuk, kt\u00f3ra wywar\u0142a na mnie ogromne wra\u017cenie i czerpi\u0119 z jej kart pe\u0142nymi gar\u015bciami. Spojlerowa\u0107 nie b\u0119d\u0119, sprawd\u017acie i oce\u0144cie sami.<\/p>\n\n\n\n

historia wsp\u00f3\u0142czesna – czasy tera\u017aniejsze… nekropolie zamkni\u0119te<\/h2>\n\n\n\n

W tym roku wszystko jest inne, dziwne i niestety trudne. Obecna sytuacja to jaka\u015b odmiana czarnego humoru i groteski z domieszk\u0105 absurdu. Pierwsze co mi chodzi po g\u0142owie w tej sytuacji (i pewnie jedyna nie b\u0119d\u0119) –Tw\u00f3j b\u00f3l wi\u0119kszy ni\u017c m\u00f3j<\/a><\/span>. Kazik jak zawsze nieoceniony w ocenie rzeczywisto\u015bci i trafia w punkt, a i ponadczasowo\u015b\u0107 tekst\u00f3w zaskakuje. Cmentarze zamkni\u0119te oczywi\u015bcie w trosce o nasze zdrowie… Pieni\u0105dze na zmian\u0119 organizacji ruchu wydane… Pieni\u0105dze na zatowarowanie stracone… Jedni p\u0142acz\u0105, inni si\u0119 z\u0142oszcz\u0105, jeszcze inni mobilizuj\u0105… Gdzie\u015b znicze pod zamkni\u0119t\u0105 bram\u0105 cmentarn\u0105, winnym miejscu cmentarz sta\u0142 si\u0119 “parkiem cmentarnym”, strach i mandaty… Emocjonalny roller coaster!\u00a0<\/p>\n\n\n\n

By\u0107 katolikiem i nie zwariowa\u0107<\/h4>\n\n\n\n

Mi (osobie wierz\u0105cej) tak po ludzku przykro, \u017ce nie mog\u0142am uczestniczy\u0107 w corocznej Mszy na cmentarzu. Zakazano odwiedzin grob\u00f3w dziadk\u00f3w i bliskich (oczywi\u015bcie pomodli\u0107 mo\u017cna si\u0119 tak\u017ce w domu). Brak procesji ku czci Wszystkich \u015bwi\u0119tych i mo\u017cliwo\u015bci uzyskania odpustu zupe\u0142nego za wybran\u0105 dusz\u0119… Wiele mi (nam wszystkim) ostatnio zakazano, nakazano… Cho\u0107 do tej pory restrykcje nie ingerowa\u0142y tak bardzo w sprawy kultu religijnego. Buduj\u0105ce s\u0105 g\u0142osy, \u017ce powinni\u015bmy si\u0119 jednoczy\u0107, cho\u0107 ostatnie wydarzenia pokaza\u0142y, \u017ce to raczej nieosi\u0105galne. Wracaj\u0105c z rodzinnych stron do domu widzia\u0142am mn\u00f3stwo ludzi w lesie (pewnie na grzybach, bo pogoda o dziwo jeszcze sprzyja). Dziwnie i smutno mi si\u0119 zrobi\u0142o.<\/p>\n\n\n\n

Dok\u0105d zmierzamy?<\/h2>\n\n\n\n

Pewnie wielu zadaje sobie to pytanie cz\u0119\u015bciej ni\u017c do tej pory? Odpowiedzi brak, a chyba teraz brakuje jej najbardziej, gdy niepewno\u015b\u0107 powoli nas zabija.. Dla mnie to ju\u017c nie jest walka z wirusem, kt\u00f3ry teraz ma po prostu lepszy PR ni\u017c w latach sze\u015b\u0107dziesi\u0105tych, a do\u015bwiadczenie (nie media) pokazuje, \u017ce da si\u0119 to leczy\u0107. (Wiem – fal\u0119 krytyki i hejtu prze\u017cy\u0142am… ale tu To ja my\u015bl\u0119 samodzielnie i decyduj\u0119 o swoich pogl\u0105dach!) I tak profilaktyka owszem, wszak ju\u017c dawno stwierdzono, \u017ce “lepiej zapobiega\u0107 ni\u017c leczy\u0107”, ale czy naprawd\u0119 na wszystkich powinny by\u0107 nak\u0142adane takie restrykcje? Czy naprawd\u0119 nie wolno nam ju\u017c swobodnie oddycha\u0107 na “\u015bwie\u017cym (czy takie jeszcze istnieje…) powietrzu”? Choroby, bakterie i wirusy by\u0142y, s\u0105 i b\u0119d\u0105… a z kt\u00f3rej strony by nie patrze\u0107 na to co si\u0119 teraz dzieje (szczeg\u00f3lnie u nas, bo to co si\u0119 dzieje na \u015bwiecie w kontek\u015bcie \u017cycia mojego i mojej rodziny obchodzi mnie zgo\u0142a mniej), nie napawa optymizmem. Informacje si\u0119 nie klej\u0105 i do siebie nie pasuj\u0105… dzi\u015b tylko widzia\u0142am dwie skrajnie r\u00f3\u017cne wiadomo\u015bci, \u017ce kolejny rekord zaka\u017ce\u0144 i zaka\u017ce\u0144 rekordowo mniej… Dbajmy o siebie i innych. Pomagajmy,<\/a><\/span> je\u015bli mo\u017cemy. Po prostu b\u0105d\u017amy razem!<\/p>\n\n\n\n

<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

1 i 2 listopada to w Polsce czas niezwyk\u0142ej zadumy i skupienia na sprawach \u017cycia i \u015bmierci, szczeg\u00f3lnie \u017cycia po \u015bmierci… To czas pami\u0119ci o naszych bliskich i dalszych zmar\u0142ych, wspomnienia Wszystkich \u015awi\u0119tych. Dawniej \u015bwi\u0119to to zwane “Dziadami” celebrowane by\u0142o jako obcowanie \u017cywych z umar\u0142ymi. Dusze zmar\u0142ych powracaj\u0105ce na ziemi\u0119 nale\u017ca\u0142o ugo\u015bci\u0107, by zapewni\u0107 sobie ich przychylno\u015b\u0107 i opiek\u0119, a ugoszczone odnajdowa\u0142y spok\u00f3j w za\u015bwiatach (mitologia s\u0142owia\u0144ska)<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":552,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"neve_meta_sidebar":"","neve_meta_container":"","neve_meta_enable_content_width":"","neve_meta_content_width":0,"neve_meta_title_alignment":"","neve_meta_author_avatar":"","neve_post_elements_order":"","neve_meta_disable_header":"","neve_meta_disable_footer":"","neve_meta_disable_title":"","_themeisle_gutenberg_block_has_review":false},"categories":[54,25],"tags":[82,90,86,84,83,89,87,88,85],"yoast_head":"\n